Belangrijke inzichten
- Je hebt 3 opties als je jouw koophuis wilt verkopen vanwege berouw over de rente (riba) op de hypotheek: het huis verkopen en terughuren, een ander huis kopen of een ander huis huren.
- Het huis verkopen en een ander huis huren is vaak de meest haalbare optie. Je bent dan direct verlost van rente (riba) op de hypotheek, hebt geen eigen geld nodig voor een ander koophuis en kunt de overwaarde vrij besteden.
- Een goede makelaar zorgt voor een 11% hogere prijs bij verkoop, waardoor je meer geld overhoudt om een volgend (koop- of huur)huis te financieren. Vergelijk gratis en vrijblijvend makelaars in jouw buurt die huizen tegen de hoogste prijs verkopen.
Zit er een hypotheek op jouw koophuis? De riba (rente) op een hypotheek wordt binnen de islam gezien als niet haram. Lees hieronder wat je als moslim het beste kunt doen als je berouw hebt en het koophuis wilt verkopen.
Is een koophuis haram?
In Nederland kost een huis in 2025 gemiddeld € 432.000. De meeste mensen hebben niet genoeg geld om dit bedrag in één keer te betalen en sluiten daarom een hypothecaire lening af bij de bank.
Over het geleende hypotheekbedrag betaal je in Nederland rente (riba), maar riba is binnen de islam verboden (haram). Voor veel moslims is dit een dilemma. Je wilt immers graag een eigen huis, maar je wilt je ook aan de islamitische regels houden.
Waarom is rente (riba) haram?
Rente is in de islam om verschillende redenen haram. De belangrijkste reden is dat de islam vrijgevigheid en gulheid aanmoedigt. Het systeem van rente daarentegen kan volgens islamitische geleerden zelfzuchtigheid en hebzucht bevorderen.
Enkele belangrijke redenen dat rente binnen de islam wordt gezien als haram:
- Rente vergroot de kloof tussen arm en rijk
- Rente ontmoedigt mensen om te werken voor hun geld
- Rente wordt gezien als een vorm van onrechtvaardig gewin
- Het creëren van geld uit het niets wordt gezien als 'spelen voor God'
Hoe werkt islamitisch bankieren?
Bij islamitisch bankieren gelden strenge regels die ervoor zorgen dat financiële transacties halal (toegestaan) zijn. Het grootste verschil met westerse banken is dat islamitische banken geen rente mogen vragen of betalen.
Bij een islamitische hypotheek koopt de bank eerst zelf het huis. Daarna zijn er 3 mogelijkheden:
- De bank verkoopt het huis met winstopslag (murabaha)
- De bank wordt mede-eigenaar en deelt in de waardestijging (musharaka)
- De bank verhuurt het huis aan je met een koopoptie (ijara)
Deze constructies zijn specifiek ontwikkeld om te voldoen aan de islamitische wetgeving die het betalen of ontvangen van rente verbiedt. Je betaalt dan in termijnen via respectievelijk terugbetaling, winstdeling of huur.
| Islamitisch bankieren | Westers bankieren |
|---|---|
| Geen rente | Rente verplicht |
| Bank deelt risico | Klant draagt risico |
| Winst uit handel, winstdeling of huur | Winst uit variabele rente en kosten |
| Altijd gedekt door tastbare waarde | Lening zonder tastbaar onderpand |
Is het nemen van een hypotheek riba?
Ja, bij een reguliere hypotheek moet je altijd rente (riba) betalen over het geleende bedrag. Dit geldt voor alle hypotheekvormen die momenteel in Nederland beschikbaar zijn.
De islam verbiedt niet alleen het ontvangen van rente, maar ook het betalen van rente en het meewerken aan rentecontracten. Hierdoor overwegen veel moslims die ontdekken dat hun hypotheek haram is hun huis te verkopen.
Hoe zit het met uitzonderingssituaties?
Sommige islamitische geleerden stellen dat een hypotheek met rente in geval van nood is toegestaan. In 1999 heeft de Europese raad voor fatwaa en onderzoek (ECFR) hiervoor een fatwaa opgesteld die door 18 van de 21 leden is aangenomen.
Dit geldt alleen onder zeer specifieke voorwaarden:
- Het huis moet voor eigen bewoning zijn (het mag geen beleggingspand zijn)
- De koper mag geen ander huis hebben (het mag geen tweede huis zijn)
- De koper mag geen geld hebben waarmee hij het huis zelf zou kunnen kopen
De geleerden baseren zich op de volgende verzen in de Koran die erop wijzen dat bepaalde zaken die verboden (haram) zijn in geval van noodzakelijkheid toegestaan zijn:
“…terwijl Hij jullie waarlijk heeft uiteengezet wat Hij jullie heeft verboden, behalve hetgeen waartoe jullie waren genoodzaakt.” (Aayah: 6/119)
“Wie dan door nood gedwongen is, zonder dat hij het wenst en zonder dat hij overdrijft: voorwaar, dan is jouw Heer vergevensgezind, meest barmhartig.” (Aayah: 6/145)
De geleerden definiëren noodzakelijkheid (al-haadjah) als alle zaken die een moslim in moeilijke situaties brengen. Voorbeelden hiervan zijn:
- Een gebrek aan ruimte in een klein huurhuis dat de islamitische sfeer bij grote families of familiebezoek niet ten goede zou komen
- Als de moslim meer betaalt aan huur dan hij aan hypotheek (inclusief rente) zou moeten aflossen, terwijl hij het huis niet in bezit krijgt
Hoe koop je een huis zonder rente?
Heb je spijt van je huidige hypotheek met rente? Of overweeg je een huis te kopen zonder rente? In beide gevallen is een 'halal hypotheek' de ideale oplossing. Helaas worden halal hypotheken op dit moment in Nederland niet verstrekt.
Wat is een halal hypotheek?
Een halal hypotheek is een speciale hypotheekvorm die voldoet aan de islamitische wetgeving (sharia). Het belangrijkste kenmerk is dat er geen rente (riba) wordt berekend.
In plaats van rente op leningen kan een islamitische bank op 3 manieren geld verdienen aan een hypotheek: via een vaste winstopslag bij verkoop (murabaha), winstdeling (musharaka) en lease-constructies (ijara).
| Constructie | Verdienmodel | Eigenaarschap |
|---|---|---|
| Murabaha | Vaste winstopslag | Direct naar klant |
| Musharaka | Winstdeling o.b.v. aandeel | Gedeeld tot aflossing |
| Ijara | Huur + evt. verkoopwinst | Bank tot evt. eindaankoop |
Murabaha (vaste winstopslag)
De bank verdient via een vaste, transparante winstopslag op de verkoopprijs. De bank koopt eerst zelf het huis en verkoopt het vervolgens direct door aan de klant voor een hogere prijs.
De klant is direct eigenaar van het huis en betaalt de hogere prijs in termijnen terug aan de bank. Het verschil tussen de aankoopprijs en verkoopprijs is de winst voor de bank.
Musharaka (winstdeling)
Bij deze constructie kopen de bank en de klant het huis samen. De winst of het verlies van de investering wordt tussen beide partijen verdeeld volgens een vooraf afgesproken verhouding.
De klant betaalt een deel van de aankoopprijs, terwijl de bank de rest financiert. De bank verdient door mee te delen in de waardestijging van het huis. Een stijging van de huizenprijzen is dus gunstig voor zowel de klant als de bank.
Vergelijk gratis makelaarsOp kosten en verkoopprestaties
Ijara (lease)
Bij deze constructie verdient de bank via huuropbrengsten. De bank koopt het huis en verhuurt het vervolgens aan de klant. De klant betaalt maandelijkse huurtermijnen die in de loop van de tijd kunnen afnemen.
Na afloop van de huurperiode kan de klant het huis kopen tegen een vooraf afgesproken prijs. De bank verdient zo via de huurinkomsten en mogelijk ook via de uiteindelijke verkoop van het huis.
Halal hypotheek in Nederland
Hoewel er bijna een miljoen moslims in Nederland wonen, is het hier nog niet mogelijk om een halal hypotheek af te sluiten. In Europa is Engeland het enige land waar je een halal hypotheek kunt afsluiten. Hiervoor zijn verschillende oorzaken:
- Het krijgen van hypotheekrenteaftrek is onmogelijk, omdat je bij een halal hypotheek geen rente betaalt
- Er moet twee keer overdrachtsbelasting worden betaald, omdat het huis eerst door de bank wordt gekocht en daarna wordt doorverkocht aan de klant
- Banken zien de halal hypotheek als een risico, omdat ze tijdelijk eigenaar worden van het huis
Er zijn wel verschillende initiatieven geweest om de halal hypotheek naar Nederland te brengen. Zo heeft de Rabobank in 2006 een poging gedaan en was er in 2008 een initiatief van Bilaa-Riba Islamic Finance bank.
Voor de toekomst is er wel hoop. In Engeland is de halal hypotheek al een succes nadat de overheid de fiscale regels heeft aangepast. Als Nederland vergelijkbare aanpassingen doorvoert, zou dit ook hier mogelijk kunnen worden.
Tot die tijd zul je helaas moeten uitkijken naar andere oplossingen. In de rest van dit artikel bespreken we daarom de 3 opties die je nu hebt als je berouw hebt en je huidige hypotheek met rente wilt vervangen.
Optie 1: Je huis verkopen en het terughuren
Als je spijt hebt van je hypotheek met riba, is je huis verkopen en terughuren een mogelijke oplossing. Deze constructie wordt ook wel 'sale and leaseback' genoemd.
Bij deze optie verkoop je je huis aan een vastgoedinvesteerder, beleggingsmaatschappij of opkoper en blijf je er als huurder wonen. Zo kom je direct van je hypotheek met rente af, terwijl je niet hoeft te verhuizen.
Wat zijn de voordelen?
Een groot voordeel is dat je direct van je hypotheek met riba afkomt. Je kunt het vrijgekomen geld gebruiken voor andere doelen, terwijl je gewoon in je eigen huis blijft wonen.
Ook hoef je niet meer zelf voor het onderhoud te zorgen - dat wordt de verantwoordelijkheid van de nieuwe eigenaar.
| Voordeel | Toelichting |
|---|---|
| Snelle verkoop | Vaak binnen enkele weken geregeld |
| Geen verhuizing | Je blijft in je vertrouwde omgeving |
| Geen makelaarskosten | Direct contact met koper |
| Geen onderhoudskosten | Komt voor rekening verhuurder |
Wat zijn de nadelen?
Er kleven ook belangrijke nadelen aan deze constructie:
- Je krijgt meestal maar 75-85% van de marktwaarde
- De maandelijkse huur is vaak hoger dan je huidige hypotheeklasten
- Je hebt geen zeggenschap meer over je woning - voor aanpassingen moet je toestemming vragen aan de verhuurder
- Je profiteert niet meer van waardestijging
Een rekenvoorbeeld: stel, je huis is €400.000 waard. Een opkoper biedt €320.000 (80%). Na aflossing van je resterende hypotheekbedrag van €280.000 houd je €40.000 over.
Maar: je moet wel rekening houden met hogere maandlasten voor de huur. Als je hypotheeklasten €800 waren en je huurlasten nu €1.100 zijn, betaal je €300 per maand (€3.600 per jaar) meer om in hetzelfde huis te mogen wonen.
Blijf je nog 15 jaar in het huis wonen, dan betaal je €54.000 meer ten opzichte van je huidige hypotheek. Daarnaast loop je de waardestijging van tienduizenden tot zelfs honderdduizenden euro's mis bij verkoop.
Optie 2: Je huis verkopen en een ander huis kopen
De tweede optie als je spijt hebt van je hypotheek met riba is om je huidige huis te verkopen en een ander huis te kopen zonder hypotheek. Dit is alleen mogelijk als je voldoende eigen geld hebt.
De opties om een ander huis te kopen
Er zijn verschillende manieren om een huis zonder rente te kopen:
- Kopen met eigen spaargeld
- Kopen met de overwaarde van je huidige huis
- Kopen met hulp van familie (rentevrije familielening)
- Kopen via een islamitische constructie (momenteel alleen in het buitenland mogelijk)
In 2025 moet je voor een gemiddelde woning in Nederland ongeveer €450.000 aan eigen geld hebben. Dit bedrag bestaat uit de koopsom plus ongeveer 6% aan bijkomende kosten.
| Kostenpost | Bedrag |
|---|---|
| Koopsom woning | €450.000 |
| Overdrachtsbelasting (2%) | €9.000 |
| Notariskosten | €1.500 |
| Overige kosten | €3.750 |
| Totaal nodig | €464.250 |
Wat zijn de voordelen?
Het kopen van een wonig zonder hypotheek heeft belangrijke voordelen. Zo ben je direct volledig eigenaar van het huis en heb je geen enkele vorm van riba meer. Dit geeft rust en voldoening, omdat je weet dat je de islamitische regels volgt.
Ook geniet je van een hypotheekvrij leven en heb je geen maandelijkse hypotheeklasten meer. Al het geld dat je anders aan rente en aflossing zou betalen, kun je nu voor andere zaken gebruiken.
Wat zijn de nadelen?
Het grootste nadeel is dat de meeste mensen simpelweg niet genoeg eigen geld hebben om een huis zonder hypotheek te kopen. Zelfs met een flinke overwaarde is het vaak niet haalbaar.
Ook zijn er enkele financiële nadelen waar je rekening mee moet houden:
- Je mist hypotheekrenteaftrek
- Je betaalt meer inkomstenbelasting
- Je hebt mogelijk geen geld over voor inrichting of verbouwing
- Al je spaargeld zit vast in de woning
Vergelijk gratis makelaarsOp kosten en verkoopprestaties
Mag je volgens de islam een woning kopen voordat deze is gebouwd?
Volgens de islamitische regels mogen transacties alleen worden gedaan met concrete en tastbare diensten, goederen en producten. Het is dus niet toegestaan om iets te verkopen dat je op dit moment nog niet bezit.
Het verkopen van een huis dat nog gebouwd moet worden (zoals een nieuwbouwwoning) is volgens de islamitische wet echter toegestaan via een speciaal contract genaamd 'Aqd Istisna'.
Bij een Istisna-contract mag je een huis kopen dat nog gebouwd moet worden. De betaling mag in termijnen plaatsvinden. Het belangrijkste is dat er duidelijke afspraken zijn gemaakt over wat er precies gebouwd gaat worden.
Als het huis eenmaal is opgeleverd, mag je het volgens de regels van het Istisna-contract weigeren als het niet voldoet aan de afgesproken specificaties. Je kunt dan ook onderhandelen over een eventuele prijsverlaging.
Optie 3: Je huis verkopen en een ander huis huren
Als je besluit je koophuis te verkopen vanwege de riba (rente) op je hypotheek, is ook huren een realistische optie. Je huis verkopen en dan huren geeft je de mogelijkheid om direct van je hypotheek af te komen en volgens de islamitische principes te leven.
Hoe vind je een geschikte huurwoning?
Begin op tijd met zoeken naar een huurwoning, liefst al voordat je je eigen huis te koop zet. Dit geeft je meer rust en keuzevrijheid in het proces. Er zijn verschillende manieren om een huurwoning te vinden:
- Schrijf je in bij woningcorporaties in je regio
- Zoek op websites zoals Funda, Pararius en Direct Wonen
- Schakel een verhuurmakelaar in
- Gebruik je netwerk en sociale media
Hoe bereken je of huren financieel haalbaar is?
Om te bepalen of een huurwoning binnen je budget past, moet je rekening houden met de volgende vuistregel: je bruto maandinkomen moet minstens 3 tot 4 keer de kale huurprijs zijn.
| Bruto maandinkomen | Maximale kale huur |
|---|---|
| €3.000 | €750-€1.000 |
| €4.000 | €1.000-€1.333 |
| €5.000 | €1.250-€1.666 |
Naast de kale huur moet je ook rekening houden met servicekosten, nutsvoorzieningen en gemeentelijke heffingen. Deze extra kosten kunnen oplopen tot enkele honderden euro's per maand.
Wat zijn de voordelen?
Het verkopen van je koophuis en overstappen naar een huurwoning biedt verschillende voordelen:
- Direct verlost van riba (rente) op je hypotheek
- Geen onderhoudskosten meer (bijvoorbeeld een nieuwe cv-ketel)
- Geen eigen geld nodig voor het kopen van een andere woning
- Je kunt de overwaarde uit de verkochte woning vrij besteden
Vraag jouw gratis waardebepaling aanBij een lokale, ervaren makelaar
Wat zijn de nadelen?
Het overstappen naar een huurwoning kent ook enkele nadelen. Ten eerste bouw je geen vermogen op zoals bij een koopwoning. De maandelijkse huur die je betaalt, zie je nooit meer terug.
Daarnaast krijg je te maken met:
- Jaarlijkse huurverhogingen
- Beperkte mogelijkheden om de woning aan te passen
- Afhankelijkheid van de verhuurder
- Mogelijk hogere maandlasten dan bij je huidige hypotheek
Mag ik mijn huis wel met overwaarde verkopen?
Heb je overwaarde op je huidige koophuis en vraag je je af of je de winst na verkoop mag houden? Het antwoord is duidelijk: volgens islamitische geleerden mag je je huis zeker met winst verkopen.
De islam maakt een duidelijk onderscheid tussen winst uit handel en riba (rente). Winst maken door handel is halal, terwijl rente (riba) haram is. Dat komt omdat je bij handel deelt in zowel de risico's als de opbrengsten.
Als je een huis verkoopt voor meer dan je ervoor betaald hebt, is dat toegestane handelswinst. Het verbod geldt namelijk voor de bijgekomen rente op de hypotheek en niet voor de koop op zich.
| Handel (halal) | Riba (haram) |
|---|---|
| Risico delen | Geen risico voor uitlener |
| Winst niet vooraf bepaald | Rente vooraf bepaald |
| Gebaseerd op reële waarde | Waarde groeit door tijdsverloop |
Kan ik de overwaarde gebruiken om een andere woning te kopen?
In theorie kun je de overwaarde op je huidige koophuis gebruiken voor de aankoop van een nieuwe woning. Helaas is dit in de praktijk lastig, omdat de prijzen van huizen de afgelopen jaren flink gestegen zijn.
Zelfs als je hierdoor overwaarde op je koophuis hebt, betaal je ook meer voor een andere woning. Je moet dan veel spaargeld hebben of flink kleiner gaan wonen om een ander huis zonder hypotheek te kunnen financieren.
Stel: je huis is nu €300.000 waard en je resterende hypotheekbedrag is €200.000. Je hebt dan €100.000 overwaarde. Maar in de tussentijd zijn andere huizen ook in waarde gestegen.
Een vergelijkbaar huis kost nu ook €300.000, waardoor je na inleg van de €100.000 overwaarde nog altijd €200.000 moet financieren. Zonder hypotheek met rente is dit meestal niet haalbaar.
Huis verkopen door riba: de financiële gevolgen
Je koophuis verkopen vanwege berouw over de rente (riba) op de hypotheek heeft altijd financiële gevolgen:
- Je huis verkopen en het terughuren kost je 15-25% van de marktwaarde
- Je huis verkopen en een ander huis kopen kost je (tonnen aan) spaargeld
- Je huis verkopen en een ander huis huren geeft vaak hogere maandelijkse lasten
Voor jou is het zaak om deze gevolgen af te wegen tegen je religieuze overtuigingen. Bepaalde islamitische geleerden geven aan dat verkoop niet nodig is, zolang je oprecht berouw toont en niet opnieuw een rentedragende lening aangaat.
Andere geleerden staan niet of alleen in uiterste noodzaak een hypotheek toe in niet-islamitische landen. Maak daarom een keuze die past bij jouw persoonlijke interpretatie van de religieuze voorschriften en je financiële mogelijkheden.
Financiële schade bij verkoop door riba beperken
Om de financiële schade bij verkoop zoveel mogelijk te beperken en je meer opties te geven bij de volgende stap in je leven, is het verstandig om je huis tegen de hoogst mogelijke prijs te verkopen.
In tegenstelling tot rente (riba) is winst uit de verkoop van een koophuis immers niet haram. Hoe hoger de prijs waarvoor je je huidige woning verkoopt, hoe meer geld je overhoudt om een ander huis zonder hypotheek te kopen of te huren.
Uit onderzoek blijkt dat verkoop van je huis via een goede makelaar veel meer oplevert dan verkoop aan een opkoper of zonder makelaar. Ook verkopen de beste makelaars huizen tegen veel hogere prijzen dan normale makelaars.
Je huis verkopen via de beste makelaar in jouw buurt leidt gemiddeld tot een:
- 15-25% hogere prijs dan verkoop aan een opkoper
- 11% hogere prijs dan verkoop zonder makelaar
- 4,4% hogere prijs dan verkoop via een normale makelaar
Vergelijk gratis makelaarsVind vrijblijvend de beste makelaar in jouw buurt
Laten we het verschil in verkoopopbrengst tussen de 3 opties hierboven (via een opkoper, zonder makelaar en via de beste makelaar in jouw buurt) eens met elkaar vergelijken:
- Bij verkoop aan een opkoper krijg je gemiddeld 75-85% van de marktwaarde, wat neerkomt op een bedrag tussen €315.000 en €357.000. Je krijgt hierdoor tot €105.000 minder dan mogelijk.
- Bij verkoop zonder makelaar krijg je gemiddeld 89% (-11%) ten opzichte van verkoop via een makelaar, wat neerkomt op een bedrag van €373.800. Je krijgt hierdoor €46.200 minder dan mogelijk.
- Bij verkoop via de best presterende makelaar in de buurt krijg je gemiddeld 104,4% (+4,4%) van de marktwaarde, wat neerkomt op een bedrag van €438.480. Je krijgt hierdoor €18.480 meer dan de werkelijke marktwaarde.
Dit laat duidelijk zien hoe belangrijk een goede keuze is. Door te kiezen voor de beste makelaar in plaats van een normale makelaar of opkoper, kun je een bedrag overhouden dat gelijk staat aan een modaal jaarsalaris of meer.
Deze extra opbrengst kan het verschil maken tussen wel of niet een nieuwe woning kunnen kopen zonder hypotheek, of tussen wel of niet comfortabel kunnen huren.
Je huis tegen de hoogste prijs verkopen
Veel mensen die betrouw hebben over de riba (rente) op hun hypotheek, willen hun koophuis zo snel mogelijk verkopen. Hierdoor kiezen ze voor een opkoper of een bevriende makelaar die dezelfde taal spreekt.
Let op: dit is vaak niet verstandig. Zoals je zojuist hebt gelezen, kan verkoop via een opkoper of een 'normale' makelaar die je kent je tienduizenden tot wel honderdduizenden euro's kosten.
De overwaarde of winst uit je huis is niet haram. Daarom is het slim om geen geld mis te lopen en je huis tegen de hoogst mogelijke prijs te verkopen. Dat doe je door de best presterende makelaar in jouw buurt te kiezen.
De extra overwaarde uit een hogere verkoopprijs kun je gebruiken voor de volgende stap in je leven. Dit geld helpt je om een ander huis te kopen of huren en zorgt dat je geen berouw meer hoeft te voelen over de rente (riba) op een hypotheek.
Vergelijk gratis makelaarsVind vrijblijvend de beste makelaar in jouw buurt
Blog